علائم و نشانه ها:

-دست زدن به دزدي و دروغگويي،
-ايجاد مزاحمت براي ديگران و بعد اتخاذ حالت دفاعي،
-به جنگ و ستيز پرداختن با ديگر کودکان،
-گريزان بودن از مدرسه و نداشتن خاطره خوب از معلم،
-عدم رضايت از رابطه اش با ديگران،
-سعي در بهم زدن نظم محيط،
-ترس از والدين و گريزان از ابراز احساسات نسبت به آنها،
-خراب کردن اشياء و وسايل ديگران،
-سعي در استهزاء و تمسخر ديگران.

عوامل پديد آورنده:

-کمبود محبت از سوي والدين و اطرافيان،
-عدم برخورداري از برآورده شدن تمام خواسته هايش،
-عدم برخورداري تربيت کافي و قابل قبول،
-عدم برخورداري کودک از آرامش و اطمينان خاطر،
-بدبيني و سوءظن نسبت به والدين و ديگران،
-برخوردهاي لفظي و بدني در محيط خانواده
-رنج بردن کودک از بيماري هاي متعدد و طولاني،
-اعمال شيوه ناپسند و نامعقولي در امر تربيت کودک،
-فقر مالي و محروميت هاي اقتصادي،
-تشويق و تنبيه غيرضروري و بي توقع،
-عدم برخورداري کودک از حمايت والدين و مربيان،
-وعده هاي بي مورد و بدون برنامه به کودک،
-سختگيري هاي بي مورد براي کودک،
-به بازي گرفته شدن عواطف و احساسات کودک،
-محروم شدن کودک از چيزي که دوست دارد آن را،
-داشتن توقع و انتظار راستي بيش از ظرفيت کودک،
-به حساب نياوردن کودک و گرفتن امکان خودنمايي از او.

صفحات: 1· 2