کشته شدن رئیس علی دلواری
جنگ میان دلیران تنگستان به رهبری رئیس علی دلواری از یک سو و نیروهای بریتانیا و خوانین متحد آنان از سوی دیگر به طور پیاپی و پراکنده تا شهریور ۱۲۹۴ خورشیدی ادامه یافت و انگلیسی‌ها نتوانستند بر رئیسعلی و یارانش برتری یابند.

رئیس‌علی در محلی به نام «تنگک صفر» هنگام شبیخون به قوای بریتانیا توسط فردی نفوذی و اجیر شده به نام غلامحسین تنگکی، از پشت سر هدف گلوله قرار گرفت و در سن ۳۳ سالگی کشته شد. تاریخ شبیخون مذکور و کشته شدن رئیسعلی دلواری در همه منابع، شب ۲۳ شوال ۱۳۳۳ قمری برابر با ۳ سپتامبر ۱۹۱۵ میلادی نقل شده‌است، که برابر با ۱۱ شهریور ۱۲۹۴ خورشیدی و می‌تواند با ۱۲ شهریور تقویم خورشیدی برجی رایج آنزمان برابر بوده باشد.

مدفن و بزرگداشت رئیس علی دلواری
پیکر رئیسعلی ابتدا در نزدیکی حرم امامزاده‌ای در روستای «کله بند» به خاک سپرده شد. اما به موجب وصیت خود رئیس‌علی، او را در جوار حرم علی بن ابی‌طالب در وادی‌السلام دفن کردند.
در ایران با مصوبه شورای عالی انقلاب روز ۱۲ شهریور بعنوان سالروز کشته شدن رئیسعلی دلوری از سال ۸۹ به نام «روز مبارزه با استعمار انگلیس» نامگذاری شده‌است.

در روز 12 شهریور سال 1294 رئیسعلی دلواری فرمانده نیروهای مقاومت تنگستان در برابر نیروهای انگلیسی به شهادت رسید به همین دلیل سالروز کشته شدن ایشان در تقویم به نام روز ملی مبارزه با استعمار انگلیس نامگذاری شده است. روزی که یادآور رشادت‌ها و دلیری‌های مردم ایران در حفظ کیان و آب و خاک مرز و بوم‌شان است .

زندگینامه رئیس‌ علی دلواری
رئیس‌ علی دلواری در سال 1261 هجری شمسی برابر با 1882 میلادی (1299 قمری) در روستای دلوار از توابع تنگستان متولد شد. مادر رئیسعلی بنام شهین و پدرش زائیر محمّد کدخدای دلوار بود که بعدها به «معین‌الاسلام» ملقّب شد .

رئیسعلی دوران كودكی خود را مثل دیگر كودكان آن روزگار گذراند. در هفت سالگی به مكتب رفت و قرآن و گلستان و نظامی و شاهنامه را آموخت وی تا قبل از استبداد صغیر و ورود انگلیسی‌ها به بوشهر در كنار پدرش كدخدایی می‌كرد، زراعت داشت و به شیخ نشین‌های اطراف سفر می‌كرد. رئیسعلی وقتی كه ظلم انگلیسی‌ها را به مردم بحرین می‌دید، می‌گفت اگر صد تفنچگی داشتم، بحرین را آزاد می‌كردم، وي شخصیتی بود كه در مروت، ادب و شجاعت بی‌نظیر و مدیری لایق مقید به اصول دین بشمار می‌آمد شجاعتش را حتی دشمنانش می‌ستودند، تیرش هیچگاه به خطا نمی‌رفت و به چابكی و مهارت و صف‌آرایی در برابر دشمن زبانزد شده بود.

با شروع نهضت مشروطیت، رئیس علی در حالی که ۲۴ سال بیشتر نداشت از جمله پیشگامان مشروطه‌خواه در جنوب ایران شد و همکاری نزدیکی با محافل انقلابی و عناصر مشروطه‌طلب در بوشهر، تنگستان و دشتی آغاز کرد.