سن مناسب براي انجام حجامت

در طب سنتي ، برخي حكما ـ از قبيل بوعلي سينا و جرجاني ـ حجامت را از 2 تا 60 سالگي تجويز نموده اند . اما در طب اسلامي شروع حجامت جهت پيشگيري، از 4 ماهگي تجويز شده است . در حديثي از پيامبر اكرم ( ص ) كه در كتب گوناگون ـ از جمله استبصار جلد 1 صفحه 84 ـ وارد شده است ، ايشان به حجامت نقره در اطفال بالار چهار ماه به فاصله هر ماه يكبار توصيه نموده اند و آثار فراواني براي آن ذكر نموده اند .

همچنين در روايات اسلامي حديثي مبني بر عدم انجام حجامت در افراد كهنسال مشاهده نسده است . به عبارت ديگر حجامت محدوديت سني ندارد .

حضرت امام رضا ( ع ) در رساله ذهبيه حجامت را در بالغين متناسب با سن فد تجويز نموده اند . مثلاً حجامت براي فرد 40 ساله هر 40 روز يكمرتبه و براي فرد 60 ساله هر 60 روز يك بار تجويز شده است .

تذكر 1 : اين فواصل براي پيشگيري از بيماريها توسط حجامت مي باشد و فواصل مناسب جهت حجامت فرد بيمار بايد توسط پزشك معالج تجويز شود .

تذكر 2 : به تجربه ثابت شده است كه حجامت در اطفال و كودكان موجب افزايش رشد قد و وزن ، رفع لاغري ، بي اشتهايي ، ضعف ، تقويت سيستم ايمني و دفاعي و بالاخره كاهش اختلالات رفتاري و بيقراري و پرخاشگري در ايشان مي شود .

تذكر 3 : در كتب طب سنتي ، جهت درمان زردي ( يرقان فيزيولوژيك ) چند خراش كوچك سطحي در لبه و پشت لاله گوش نوزاد تجويز شده است .

تذكر 4 : در گذشته حجامت نقش واكسيناسيون فعلي را براي كودكان داشته است و مقاومت آنها در برابر بيماريها توسط حجامت زياد مي شده است .

مثلاً رازي در كتاب (( الجدري و الحصبه )) از حجامت جهت واكسيناسيون افراد زير 14 سال در برابر آبله نام برده است .

عده اي نيز معتقدند حجامت در سنين بلوغ موجب كاهش پرخاشگري و ساير عوارض بلوغ مي شود .



ايام مناسب جهت حجامت

زمان مناسب جهت انجام حجامت را از سه بُعد بررسي مي نماييم .

- در طي سال چه فصول و ماه هايي براي حجامت مناسب تر است ؟

- در هر ماه چه روزهايي براي حجامت مناسب است ؟

- در هر روز چه ساعتي جهت انجام حجامت مناسب تر است ؟

امام رضا (ع): فصل بهار روح زمان هاست و در اين فصل خون به هيجان درمي آيد. لذا از فصد و حجامت در اين فصل استفاده كن .

امام صادق(ع) حجامت كردن در ثلث اول فروردين ماه ( آذر ماه رومي ) باعث صحت يك سال از بيماري هاست به اذن خداوند متعال

در احاديث ائمه معصومين عليه السلام به خصوص امام رضا ( ع) از حجامت در ماه كانون اول رومي ( دي ماه ) نهي شده است

البته بيان اين ترتيب بدين معني نيست كه حجامت در فصول زمستان بي فايده مي باشد . بلكه مويد تاثير بهتر حجامت در ترتيب عنوان شده مي باشد و چه بسا با تشخيص پزشك ، حجامت حتي در دي ماه نيز در راستاي درمان بيمار لازم تشخيص داده شده و تجويز شود . در اين صورت نبايد صدقه دادن ، تلاوت آيه الكرسي و صلوات فرستادن را از خاطر بد .

- اما حجامت در چه روزهايي بيشتر توصيه شده است ؟

- تاثير جاذبه ماه و خورشيد بر روي جانداران از ديرباز مورد توجه دانشمندان و حكما بوده است . در برخي احاديث نيز بر حجامت در ايام پر فشار ماه كه جاذبه و خورشيد در حداكثر ميزان است تاكيد شده است.

- جاذبه ماه و خورشيد همچنان كه بر آب دريا تاثير دارد و باعث جزر و مد آب ميشود همچنين بر تركيبات موجود در خون انسان نيز موثر مي باشد . و امروزه اين مسئله كاملاً به اثبات رسيده است .

امام رضا (ع) خون در افزايش هلال ماه افزايش مي يابد و در كاهش هلال كاهش مي يابد .

رسول اكرم(ص) هر كس روز سه شنبه هفدهم يا نوزدهم يا بيست و يكم ماه قمري حجامت كند ، شفاي بيماري يكسال او خواهد بود .

در روايت ديگري هفتم ماه حزيران رومي ( تيرماه ) براي حجامت توصيه شده است .

با توجه به روايات مختلف و متعدد ، حجامت در روزهاي هفتم ، چهاردهم ، هفدهم ، نوزدهم ، و بيست و يكم ماه قمري به عنوان بهترين روزها تاكيد شده است .

با توجه به روايات مختلف و تطبيق آن با تاثير جاذبه ماه مي توان چنين نتيجه گرفت كه دهه دوم هر ماه قمري براي حجامت بهتر از ساير ايام ماه است .

حجامت در هفته :

احاديث و روايات فراواني پيرامون حجامت در هفته وجود دارد و برخي روزها هفته براي حجامت توصيه بيشتري شده اند . آنچه در احايث مختلف وجود دارد استحباب حجامت در روز دوشنبه و پنجشنبه و نهي آن در روز جمعه مي باشد .

ـ ذكر اين نكته مجدداً لازم است در صورتي كه وضعيت بيمار و ضطراري وجود داشته باشد بر طبق روايات معصومين بادادن صدقه وتلاوت آيه الكرسي و ذكر صلوات، حتي در روز جمعه نيز مي توان حجامت نمود . ساعات مناسب جهت انجام حجامت :

بهترين ساعات روز براي حجامت ساعت دوم و سوم پس از طلوع خورشيد و ساعات نزديك به غروب مي باشد.

آيا حجامت فقط براي بيماران مفيد است ؟

پاسخ اين سوال منفي مي باشد. همانطوركه از احاديث متواتر مشخص است وتجربه و تحقيقات نيز آنرا به اثبات رسانده است يكي ازمهمترين اثرات حجامت تاثيردرپيشگيري از بيماريهاست وتقدم پيشگيري بردرمان برهمگان مبرهن و آشكار است .

مشاهدات پزشكان مجرب عضو (( موسسه تحقيقات حجامت ايران )) مويد اين مطلب است كه سالمنداني كه به طور مرتب جهت پيشگيري از بيماريها حجامت شده اند داراي سيستمهاي دروني سالمتري نسبت به ساير افراد مي باشند . البته تحقيق علمي و دقيقي به صورت گذشته نگر بر روي اين افراد انجام نشده است كه با عنايت خداوند ـ انشاءا… ـ در آينده اي نزديك انجام خواهد شد .

همانگونه كه پيشتر نيز گفتيم پيامبر اسلام ( ص ) فرمودنده اند كه حجامت در روز سه شنبه هفدهم ، نوزدهم و يا بيست يكم ماه قمري صحت بخش بيماري يك سال است .

مشابه اين حديث ـ كه بر بعد پيشگيري حجامت تاكيد دارد ـ به گونه هاي مختلف از معصومين ( ع ) به طور متواتر و فراوان در كتب معتبر روايي موجود مي باشد .

در حديث معراج نيز آمده است (( يا محمد ! احتجم و امر امتك بالحجامه )) يعني اي محمد ( ص ) حجامت كن و امتت را به حجامت امر كن .

با توجه به اين حديث شريف نيز در مي يابيم كه حجامت براي همه امت پيامبر توصيه شده است ، نه فقط بيماران

صفحات: 1· 2