مهم ترین گوهری که خداوند تعالی در خلقت انسان به او عطا فرمود، «کرامت انسانی» است. این ویژگی مهم که خداوند افتخارِ داشتنِ آن را فقط به اشرف مخلوقات خود داد، موجب تمایز انسان از سایر موجودات شد؛ و همه ی فرشتگان مأمور شدند در برابر این کرامت، سر تعظیم فرود آورند. حضرت علی(علیه السلام) بر این عقیده اند که خضوع و خشوع و سجده ی فرشتگان در برابر انسان، به خاطر کرامت او بود و به تعبیر دیگر، فرشتگان در مقابل کرامت انسانی به سجده افتادند. امام علی(علیه السلام)، پس از بیان نخوه ی خلقت انسان از سوی خالق یکتا، تصریح می فرمایند که:

آن گاه خداوند سبحان از فرشتگان خواست که به پیمان خویش عمل کنند و بر وصیت الهی گردن بگذارند و در برابر کرامت انسانی، به نشانه ی خضوع و خشوع سجده آورند. پس به آنان گفت: «در مقابل آدم به سجده درآیید…».

بنا بر این، آنچه فرشتگان به سجده و تعظیم در برابر آن مکلف شدند، نه گوشت و پوست و استخوان و نه قامت کشیده ی انسان، بلکه «کرامت انسانی» بود؛ و موجودی که در برابر این کرامت سر تعظیم فرود نیاورد، از درگاه الهی رانده و دشمن خدا قلمداد شد:

«…پس همگی بی هیچ استثنایی سجده اش کردند، جز ابلیس» که کبر ورزید و با تکیه بر اصل و نژاد برترش بر آدم فخر فروخت و به دام تعصب افتاد. چنین بود که ابلیس دشمن خدا، پیشوای متعصبان و نیای مستکبران شد.

خداوند تعالی از میان همه ی موجوداتی که خلق کرد، فقط یکی را برگزید و عطیه یی به نام«کرامت انسانی» به او عطا فرمود و فرشتگان را فرمان داد تا در مقابل این عطیه ی باارزش و بی مانند سر تعظیم فرود آورند.تعظیم و سجده، بالاترین مرتبه ی احترام و خضوع و خشوع است که جز در برابر خداوند، شرک محسوب می شود؛ اما کرامت انسانی به حدی ارزشمند بود که این تعظیم به امر خداوند در مقابل آن صورت گرفت و فرشته یی که از تعظیم خودداری ورزید، مورد خشم و غضب الهی قرار گرفت و از درگاه الهی رانده شد، گرچه از فرشتگان مقرب آن درگاه به حساب می آمد.بی شک، انسان آن گوهر ارزشمند و کرامت والای انسانی را با خود به عرصه ی این خاک و زندگی دنیاییش آورد و این خصلت والا که از روح دمیده شده ی خدا در انسان منشأ می گرفت، جزو ماهیت بشر شد. بدیهی است هر که در این دنیا به این ویژگی منحصر به فرد انسان بی حرمتی کند و کرامت نفس همنوعان دیگر خود را پاس ندارد و بر آن خدشه وارد سازد، سرنوشتی بهتر از ابلیس نخواهد داشت.

پیوند: http://www.iqna.ir/fa/News/1386546

گروه فضای مجازی: نسخه جدید نرم‌افزار فصلنامه علمی پژوهشی «حکومت اسلامی» با همکاری مشترک مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری منتشر شد.