شورای عالی حوزه علمیه قم
مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران

حوزه علمیه الزهراء المرضیه (سلام الله علیها)
شهرستان اصفهان
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

ویژگی روح در عالم ذر

استاد راهنما

سرکار خانم منانی

پژوهشگر

اکرم بهشتی

تابستان 92

چكيده:

آنچه از ظاهر آیات وروایات اسلامی  بر می آید، این است که هر انسانی قبل از تولد از ما درعالمی به نام عالم ذر وجود فردی حقیقی داشته است ولی با ورود ش به عالم دنیا خصوصیات منازل قبل از آن را (عالم ذر )فراموش نکرده است اما اثر آن معارف فطری ،همیشه با وجود او عجین وهمراه است. عالم ذر مرتبه ای از عالم آفرینش که خداوند پیش از فطرت در یک ملاقات با انسان هاباتعبیر (أَََلستُ بِرََّبکُم ) از آنها پیمان گرفت. و پاسخ انسان ها (قَالُوا بَلی). در تعابیری به آن روزالست می گویند که همان عالم ذر است.

آیه 172 اعراف مرحله ای از وجود انسان ها را بیان می کند که در آن پروردگار آدم، از فرزندانش به ربوبیت خویش اقرار گرفته و این بدان جهت است که:

1- کفار مشرکین در روز قیامت نگویند که ما از خدا غافل بودیم.

2- و یا چون پدران ما مشرک بودند ما نیز مشرک شدیم، منکر خداوند یکتا نشوند.

از این آیه استفاده می شود که پروردگار متعال شناختی درباره ی خود به جمیع انسان ها داده به طوری که همه ی آدمیان به ربوبیت او شهادت و گواهی دادند. و این شناخت و اقرار حجت است برای همه ی انسان ها و به حدی روشن و قوی است که شرایط خانوادگی و محیط کفر آلود اجتماعی قادر به از بین بردن کامل آن نیست.

و از این رو خدا در روز قیامت می تواند برمشرکان بر اساس آن حجتی که آورده، غفلت شان و عذر مشرک بودن پدرانشان را نپذیرد و برای از بین بردن دلیل واهی مشرکان با استناد به این آیه، آن عهد و میثاق را در عالم ذر یادآوری می کند که ازهمه افراد اقرار به ربوبیت خود گرفته است .

یكی از سعادتهای خانواده، داشتن فرزند است و فرزندان به فضای خانه و خانواده، گرمی و نشاطِ خاصی می‌بخشند. به ندرت دیده می‌شود خانواده بی‌فرزند، در مسیر طبیعی خود سیر كند.
از اینرو امام رضا‏ علیه‏ السلام فرموده است: «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ خَیراً، لَمْ یمِتْهُ حَتَّى یرِیهُ الْخَلَفَ؛ (1) هرگاه خداوند، خیر بنده‌ای را بخواهد، او را نمی‌میراند تا اینكه جانشینش (فرزندش) را به او نشان دهد.‌»
هر یك از والدین و فرزندان نسبت به یكدیگر حقوق و تكالیفی دارند كه باید به آن توجه كرده و به مرحله عمل برسانند.  در اين جا سعي شده به تكالیف والدین نسبت به فرزندان از منظر امام رضا‏علیه‏ السلام پرداخته شود: