دانش و معارف دین اسلام و مکتب تشیع، از ایران و قم، به جهانیان صادر می‌شود. موقعیت علمی ایران ممتاز است و اصلیترین مرکز دین اهل بیت (ع) خواهد بود.

امام علی (ع) می‌فرمایند: روزگاری بر مردم خواهد آمد که از قرآن جز نشانی «قرآن خوانده می‌شود ولی به آن و دستوراتش عمل نمی‌شود»، و از اسلام جز نامی باقی نخواهد ماند. «مردم خود را مسلمان می‌نامند درصورتی که دور‌تر از همه کس به اسلام هستند. مسجدهای آنان در آن روزگار آبادان، اما از هدایت ویران است. مسجد نشینان و سازندگان بناهای شکوه‌مند مساجد، بد‌ترین مردم زمین می‌باشند، که کانون هر فتنه و جایگاه هرگونه خطاکاری‌اند، هرکس از فتنه بر کنار است او را به فتنه بازگردانند، و هرکس که از فتنه عقب مانده او را به فتنه‌ها کشانند، که خدای بزرگ می‌فرماید: به خودم سوگند! بر آنان فتنه‌ای بگمارم که انسان شکیبا در آن سرگردان ماند!. و چنین کرده است و ما از خدا می‌خواهیم که از لغزش غفلت‌ها در گذرد. نهج البلاغه حکمت ۳۶۹ با توجه به روایات می‌توان شرایط ایران را تا حدودی این گونه ترسیم کرد:» دانش و معارف دین اسلام و مکتب تشیع، از ایران و قم، به جهانیان صادر می‌شود. لذا موقعیت علمی ایران ممتاز است و اصلیترین مرکز دین اهل بیت (ع) خواهد بود.

در روایتی از وجود مقدس امام صادق (ع) نقل شده است: «به زودی، کوفه، از مؤمنان خالی می‌گردد و دانش مانند ماری که در سوراخش پنهان می‌شود، از آن شهر رخت برمی‌بندد؛ سپس علم ظاهر می‌شود در شهری به نام قم؛ آن شهر معدن علم و فضل می‌گردد (و از آنجا به سایر شهر‌ها پخش می‌شود) به گونه‌ای که باقی نمی‌ماند در زمین جاهلی نسبت به دین، حتی زنان در خانه‌ها. این قضیه نزدیک ظهور قائم (ع) واقع می‌شود… علم، از قم به سایر شهر‌ها در شرق و غرب پخش می‌شود و حجت بر جهانیان تمام می‌شود به گونه‌ای که در تمام زمین، فردی پیدا نمی‌شود که دین و علم به او نرسیده باشد. بعد از آن قائم، قیام می‌کند و سبب انتقام خدا و غضب او بر بندگان (ظالم و معاند) می‌شود؛ زیرا، خداوند انتقام (و عذاب) بر بندگان روا نمی‌دارد، مگر وقتی که حجت را انکار کنند»؛ (بحار الانوار، ج ۵۷و۶۰، ص۲۱۳).

خیزش و جنبشی بزرگ برای دعوت مردم به طرف دین، در ایران روی می‌دهد. از امام کاظم (ع) نقل شده است: «مردی از اهل قم، مردم را به سوی حق دعوت می‌کند. گروهی، دور او اجتماع می‌کنند که مانند پاره‌های آهن‌اند و باد‌های تند (حوادث) نمی‌تواند آن‌ها را از جای برکند. از جنگ خسته نمی‌شوند و کناره‌گیری نمی‌کنند و بر خدا توکل می‌کنند. سر انجام، پیروزی برای متقین و پرهیزکاران است.» (بحار، ج۶۰، ص۲۱۶، ح۳۷). گویا این حرکت،‌‌ همان حرکتی است که از امام باقر (ع) نقل شده است: «گویا می‌بینم گروهی از مشرق زمین خروج می‌کنند و طالب حق هستند، اما به آنان پاسخ داده نمی‌شود. مجدداً برخواستهٔ خود تاکید می‌کنند ولی جواب نمی‌شنوند. پس چون چنین دیدند، شمشیر‌ها را به دوش می‌کشند، در مقابل دشمن می‌ایستند تا حق به آن‌ها داده می‌شود، اما این بار قبول نمی‌کنند بلکه قیام می‌کنند و نمی‌دهند آن را (پرچم قیام را) مگر به صاحب شما (امام زمان (ع))». (بحار الانوار، ج۵۲، ص۲۴۳، ح۱۱۶).

خروج سید حسنی و خراسانی که در روایات به آن‌ها اشاره شده است را می‌توان در این باره دانست. بنابراین، موقعیت اجتماعی آن روز ایران حرکت به سوی حق طلبی و دعوت به آمادگی برای ظهور است. در بستر اینجامعه نیز یاران حضرت شکل می‌گیرند. در حدیثی از امام صادق (ع) نقل شده است: «قم را قم نامیدند، چون اهل او، اجتماع می‌کنند با قائم آل محمد (ص) و با او قیام می‌کنند و او را یاری می‌کنند». (بحار الانوار، ج ۵۷و ۶۰، ص۲۱۶، ح۳۸).
در روایاتی که به نام یاران و شهر‌ها اشاره دارد، شهر‌های متعددی از ایران ذکر شده است. خلاصه آنکه ایران، مرکز صدور دین و معارف اهل بیت است و زمینه‌سازی برای ظهور می‌کند. در برخی از روایات اهل بیت (ع) به حضور فعال عجم در سپاه و ارتش مخصوص امام مهدی (ع) اشاره شده است. البته مقصود از عجم ملت‌های غیر عرب است، ولی به احتمال زیاد بیشترین مصداق آن در عصر ظهور، ایرانیان خواهند بود به ویژه که مرکز شیعه در ایران است. مجموعه روایات وارده در مورد ایرانیان نشان می‌دهد که این گروه، زمینه‌سازان حکومت حضرت مهدی (ع) در جهان هستند و بیشترین تأثیر را در روند استقرار حکومت آن خورشید عالم‌تاب دارند و در حقیقت حضرت مهدی (ع) به همراه یاران ازجمله ایرانیان با دشمنان به مبارزه برمی‌خیزد.

ایران در هنگام ظهور چگونه خواهد بود؟

دانش و معارف دین اسلام و مکتب تشیع، از ایران و قم، به جهانیان صادر می‌شود. موقعیت علمی ایران ممتاز است و اصلیترین مرکز دین اهل بیت (ع) خواهد بود.

امام علی (ع) می‌فرمایند: روزگاری بر مردم خواهد آمد که از قرآن جز نشانی «قرآن خوانده می‌شود ولی به آن و دستوراتش عمل نمی‌شود»، و از اسلام جز نامی باقی نخواهد ماند. «مردم خود را مسلمان می‌نامند درصورتی که دور‌تر از همه کس به اسلام هستند. مسجدهای آنان در آن روزگار آبادان، اما از هدایت ویران است. مسجد نشینان و سازندگان بناهای شکوه‌مند مساجد، بد‌ترین مردم زمین می‌باشند، که کانون هر فتنه و جایگاه هرگونه خطاکاری‌اند، هرکس از فتنه بر کنار است او را به فتنه بازگردانند، و هرکس که از فتنه عقب مانده او را به فتنه‌ها کشانند، که خدای بزرگ می‌فرماید: به خودم سوگند! بر آنان فتنه‌ای بگمارم که انسان شکیبا در آن سرگردان ماند!. و چنین کرده است و ما از خدا می‌خواهیم که از لغزش غفلت‌ها در گذرد. نهج البلاغه حکمت ۳۶۹ با توجه به روایات می‌توان شرایط ایران را تا حدودی این گونه ترسیم کرد:» دانش و معارف دین اسلام و مکتب تشیع، از ایران و قم، به جهانیان صادر می‌شود. لذا موقعیت علمی ایران ممتاز است و اصلیترین مرکز دین اهل بیت (ع) خواهد بود.

در روایتی از وجود مقدس امام صادق (ع) نقل شده است: «به زودی، کوفه، از مؤمنان خالی می‌گردد و دانش مانند ماری که در سوراخش پنهان می‌شود، از آن شهر رخت برمی‌بندد؛ سپس علم ظاهر می‌شود در شهری به نام قم؛ آن شهر معدن علم و فضل می‌گردد (و از آنجا به سایر شهر‌ها پخش می‌شود) به گونه‌ای که باقی نمی‌ماند در زمین جاهلی نسبت به دین، حتی زنان در خانه‌ها. این قضیه نزدیک ظهور قائم (ع) واقع می‌شود… علم، از قم به سایر شهر‌ها در شرق و غرب پخش می‌شود و حجت بر جهانیان تمام می‌شود به گونه‌ای که در تمام زمین، فردی پیدا نمی‌شود که دین و علم به او نرسیده باشد. بعد از آن قائم، قیام می‌کند و سبب انتقام خدا و غضب او بر بندگان (ظالم و معاند) می‌شود؛ زیرا، خداوند انتقام (و عذاب) بر بندگان روا نمی‌دارد، مگر وقتی که حجت را انکار کنند»؛ (بحار الانوار، ج ۵۷و۶۰، ص۲۱۳).

خیزش و جنبشی بزرگ برای دعوت مردم به طرف دین، در ایران روی می‌دهد. از امام کاظم (ع) نقل شده است: «مردی از اهل قم، مردم را به سوی حق دعوت می‌کند. گروهی، دور او اجتماع می‌کنند که مانند پاره‌های آهن‌اند و باد‌های تند (حوادث) نمی‌تواند آن‌ها را از جای برکند. از جنگ خسته نمی‌شوند و کناره‌گیری نمی‌کنند و بر خدا توکل می‌کنند. سر انجام، پیروزی برای متقین و پرهیزکاران است.» (بحار، ج۶۰، ص۲۱۶، ح۳۷). گویا این حرکت،‌‌ همان حرکتی است که از امام باقر (ع) نقل شده است: «گویا می‌بینم گروهی از مشرق زمین خروج می‌کنند و طالب حق هستند، اما به آنان پاسخ داده نمی‌شود. مجدداً برخواستهٔ خود تاکید می‌کنند ولی جواب نمی‌شنوند. پس چون چنین دیدند، شمشیر‌ها را به دوش می‌کشند، در مقابل دشمن می‌ایستند تا حق به آن‌ها داده می‌شود، اما این بار قبول نمی‌کنند بلکه قیام می‌کنند و نمی‌دهند آن را (پرچم قیام را) مگر به صاحب شما (امام زمان (ع))». (بحار الانوار، ج۵۲، ص۲۴۳، ح۱۱۶).

خروج سید حسنی و خراسانی که در روایات به آن‌ها اشاره شده است را می‌توان در این باره دانست. بنابراین، موقعیت اجتماعی آن روز ایران حرکت به سوی حق طلبی و دعوت به آمادگی برای ظهور است. در بستر اینجامعه نیز یاران حضرت شکل می‌گیرند. در حدیثی از امام صادق (ع) نقل شده است: «قم را قم نامیدند، چون اهل او، اجتماع می‌کنند با قائم آل محمد (ص) و با او قیام می‌کنند و او را یاری می‌کنند». (بحار الانوار، ج ۵۷و ۶۰، ص۲۱۶، ح۳۸).
در روایاتی که به نام یاران و شهر‌ها اشاره دارد، شهر‌های متعددی از ایران ذکر شده است. خلاصه آنکه ایران، مرکز صدور دین و معارف اهل بیت است و زمینه‌سازی برای ظهور می‌کند. در برخی از روایات اهل بیت (ع) به حضور فعال عجم در سپاه و ارتش مخصوص امام مهدی (ع) اشاره شده است. البته مقصود از عجم ملت‌های غیر عرب است، ولی به احتمال زیاد بیشترین مصداق آن در عصر ظهور، ایرانیان خواهند بود به ویژه که مرکز شیعه در ایران است. مجموعه روایات وارده در مورد ایرانیان نشان می‌دهد که این گروه، زمینه‌سازان حکومت حضرت مهدی (ع) در جهان هستند و بیشترین تأثیر را در روند استقرار حکومت آن خورشید عالم‌تاب دارند و در حقیقت حضرت مهدی (ع) به همراه یاران ازجمله ایرانیان با دشمنان به مبارزه برمی‌خیزد.