شورای عالی حوزه علمیه قم

مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران

مدرسه علمیه الزهرا المرضیه (سلام الله علیها)

شهرستان  اصفهان

تحقیق پایانی سطح 2(کارشناسی)
عنوان

جایگاه اذن زوجه از زوج در فقه امامیه

استاد راهنما

سرکار خانم اشرف صدر ارحامی

استاد داور

جناب آقای محسن برقی کار

پژوهشگر

زهرا کثیری

شهریور 1392

چکیده
ارتباطات انسانی موجب می گردد هریک از افراد جامعه نسبت به یکدیگر حقوق و تکالیفی بر عهده داشته باشند . خانواده نیز به عنوان رکن اجتماع نیازمند تعریف و تنظیم روابط میان اعضای خود است. از جمله حقوق تعیین شده برای مرد اطاعت زن از شوهر و به دنبال آن گرفتن اذن در بعضی از امور می باشد. یقیناً هر مجموعه موفّقی نیاز به مدیر دارد . اسلام به دلایل مختلف از بین اعضای خانواده شوهر را به عنوان مدیر این مجموعه انتخاب کرده است .
به لحاظ مبانی فقهی «مسئله اذن همسر » در آیات به نحو اشاره و در روایات صراحتاً مطرح گردیده است . به مقتضای آیه 34 سوره نساء مرد به دلیل برخورداری از توانمندی هایی که دست آفرینش در خلقت او به ودیعه نهاده و نیز به جهت پرداخت مهر و نفقه ، قیم و سرپرست خانواده و همسرش است و از طرفی از زن خواسته شده تا از شوهر خود اطاعت کند . البته این نشانه برتری جنس مرد بر  زن نیست چرا که به واسطه آیات تنها ملاک برتری، تقوا و پرهیزگاری نام برده شده است .
روایات بسیاری نیز به طور صریح و غیر صریح زن را در بعضی امور ملزم به گرفتن اذن از شوهر خود کرده است.
در متون فقهی محدوده اذن زوجه از زوج  با توجه به آثاری که اذن بر آنها متوقف است مشخص می گردد . تمکین ، خروج از منزل ،تصرفات مالی ،نذر و قسم از جمله مواردی است که در روایات و فتاوا  اذن زوج را می طلبد . بعضی از فقها ضرورت کسب اجازه از شوهر را منحصر در مواردی می دانند که با حق تمتع وی در ارتباط است . پس هرگونه فعالیتی که مزاحمتی با حقوق شوهر و تهدیدی برای بنیان خانواده نداشته باشد نیاز به اجازه شوهر نخواهد داشت . امور مستحبی مثل روزه ،حج ،اعتکاف ،اجیر شدن و اشتغال زن نیز، همگی مشمول این اصل کلی هستند . حاصل آنکه با شناخت حدود حق اذن برای مرد و آگاهی از مبانی قرآنی و روایی آن ، زن با رغبت و اطمینان بیشتری در پی انجام و ظایف خود بر می آید و به دنبال آن صمیمیّت و عدالت در خانواده بیشتر به چشم می خورد.
کلید واژه ها :
اذن، زوج، زوجه ،ریاست ، اطاعت ، تمکین ، فقه امامیه