شورای عالی حوزه علمیه قم
مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران

حوزه علمیه الزهراء المرضیه (سلام الله علیها)
شهرستان اصفهان
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)
راه کارهای مؤثر در تربیت اخلاقی کودکان

استاد راهنما
سرکارخانم صدر ارحامی

پژوهشگر
مهری زارعی

زمستان 1391

چکیده
بهترین زمان برای تربیت اخلاقی دوران کودکی است که کودک هنوز کاملاً شکل نگرفته و برای هر گونه تربیت آمادگی دارد. و مسئولیت این امر حساس ومهم درمرتبه اول بر عهدۀ پدران و مادران نهاده شده است.
اما تربیت اخلاقی کار سهل و ساده ای نیست بلکه فن بسیار ظریف و حساسی است که کاردانی و اطلاعات کافی وتجربه وبردباری و قاطعیت لازم دارد. متأسفانه اکثر پدران و مادران به فن تربیت اخلاقی آشنا نیستند به همین جهت غالب کودکان با برنامه ی حساب شده و درست پرورش نمی یابند بلکه خود به خود و به صورت خودرو برزگ می شوند.
مسأله ی تربیت اخلاقی، درکشورهای به اصطلاح پیشرفته ی شرقی و غربی از اهمیت بسزائی برخوردار است،تحقیقات فراوانی به عمل آمده و کتاب های سودمندی نوشته شده، اما درکشور ما چندان توجهی به این مسأله ی حیاتی نشده است. از این رو این تحقیق درنظر دارد با استفاده از این کتاب ها وجمع آوری مطالب مفیدآن درمورد تربیت اخلاقی یک مجموعه کلی از آن به دست آورده و دراختیار خانواده ها ی عزیز قرار دهد.
از این رو ابتدا به مسئله اخلاق به عنوادن نقش اولیه تربیت پرداخته و پس تربیت را مورد بررسی قرار داده و به دنبال آن چگونگی ارتباط با کودک و مراحل یادگیری وپذیرش مقررات و قوانین اخلاقی را بیان کرده و بعد در بُعد تربیت دینی مطالبی را آورده و چند نکته اخلاقی و عبادی در زمینه رفتار با کودک ذکر شده و درآخر سه اصطلاح رایج و بد در کودکان با عنوان دروغگویی و دزدی و خشم را بیان علل وطریق بازسازی آن بیان کرده است.
والدین مخصوصا مادر درجنبه اخلاقی موظفند تا رفتارها و فضائل نیکو ازجمله درستی، صداقت،وظیفه شناسی، حس مسئولیت، و غیره را در وجود کودکان ملکه کنند اما اولین گام درراه تربیت اخلاقی فرزندان، تربیت خویشتن است کسی که خود به صفات اخلاقی نیکو زیبنده نشده، هیچ گاه نمی تواند دیگری را به پاکی هدایت کند، پس پدر و مادر تندخو و پرخاشگر کمتر فرزندی آرام و سازگار تربیت خواهند کرد و اول باید در پی خودسازی خود باشند بعد به فکر تربیت فرزند خود باشند.
ازجمله آثار تدوین شده دراین زمینه می توان « آیین تربیت» ، « اسلام و تعلیم وتربیت» ، « تربیت همگام با مراحل زندگی»، « ارکان تعلیم وتربیت»، «تربیت از دیدگاه اسلام»، « روان شناسی و تربیت کودکان و نوجوانان»، «پرورش مذهبی و اخلاقی کودکان» و … اشاره کرد.
واژگان کلیدی:
خانواده، اخلاق، تربیت، فرزند، راهکار