نقش زنان در صدر اسلام در دفاع، امری انکارناپذیر و مالامال از ایثاری آگاهانه، تقدیمی عاشقانه و روحی مخلصانه است.
بزرگترین مدافع زن در صدر اسلام، فاطمه (علیهاالسلام) است. ایشان به همراه گروهی از زنان در جنگ احد شرکت کردند. حضرت زهرا (علیهاالسلام) و چهارده زن دیگر، عهده دار حمل آذوقه و آشامیدنی، مراقبت از مجروحان و آب رسانی به تشنگان بودند. در همین جنگ ایشان از رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله) و علی (علیه‏السلام) پرستاری و مراقبت نمودند.

زنان دیگری نیز در صدر اسلام برای دفاع از عقیده، ایمان، و دین و کیان خود نقشی به سزا داشته‏اند. اولین شهید زن در اسلام، سمیّه است؛ مادر عمار یاسر. صفیه دختر عبدالمطلب و عمّه بزرگوار پیامبر در جنگ احد سر یک یهودی را با شمشیر از تن جدا کرد، آسیه در مداوای مجروحین و انتقال شهدا سهم به سزایی داشت و یک نیروی رزمی بود. ام عمّاره در جنگ حنین یکی از دشمنان را با ضربات شمشیر از پای درآورد.
پیامبر اکرم همواره در جنگ‏ها تعدادی از زنان را به همراه داشت، که وظیفه آبرسانی به بیماران و مداوای آن‏ها را بر عهده داشتند.
نسيبه بنت کعب از جمله زناني بود كه در بيعت عقبة ثانيه با پيامبر بيعت نموده بود. او در بحرانهاي مختلفي كه براي حكومت اسلامي پيش آمد حمايت حقيقي خويش را از پيامبر (ص) به اثبات رساند. در جنگ احد مسؤوليت آبرساني به مجاهدين را به عهده داشت . در اين جنگ وقتي دشمن از گذرگاهي كه عده‌اي به طمع جمع‌آوري غنايم از آن غافل شده بودند هجوم آورد، مردان سست پيمان فرار را بر جهاد ترجيح دادند و تنها حدود 10 نفر باقي ماندند تا از پيامبر دفاع كنند. يكي از اين ده نفر نسيبه بنت كعب بود او مشك را به زمين انداخته. با سلاحي كه فراريان ترسو بر زمين نهاده بودند به دفاع از جان پيامبر مي‌پردازد در اين دفاع قهرمانانه جراحات بسياري توسط دشمن به او وارد مي‌آيد كه تا آخر عمر خدا را بر آن نشانهاي افتخار حك شده بر بدنش شكر مي‌گفت. از خود نسيبه نقل شده كه وقتي جان پيامبر (ص) را در معرض خطر ديدم با شمشير از حملات دشمن جلوگيري مي‌كردم و گاهي هم تيراندازي مي‌نمودم ، ناگاه متوجة حملة يكي از مشركين به پيامبر (ص) شدم، همراه با مصعب او را از حركت به سوي رسول خدا (ص) باز داشتيم، ولي او ضربتي بر من زد كه تا يك سال اثر آن بر شانه‌ام باقي ماند. پيامبر (ص) كه متوجه زخم شديد شانة من شده فورا يكي از پسرانم را صدا زده، فرمود: زخم مادرت را ببند. وقتي پسرم زخم مرا بست دوباره برخاستم و به دفاع از پيامبر مشغول شدم در همين هنگام متوجه زخمي شدن يكي از پسرانم شدم فورا با پارچه‌هايي كه براي بستن زخم مجروحين آورده بودم زخم او را بستم و به او گفتم: برخيز و از پيامبر (ص) دفاع كن.
مطلب قابل تأمل در این داستان، نحوة برخورد پيامبر با دفاع قهرمانانه اين زن از ايشان است كه نه تنها در تاریخ هيچگونه منع يا نهي‌اي از پيامبر (ص) در بارة اين كار نسيبه نمي‌بينيم، بلكه مي‌بينيم كه بعد از اتمام جنگ وقتی حضرت به مدينه بازگشت شخصي را به خانة نسيبه فرستاد تا از وضعيت جسماني او به ايشان گزارش بدهد و از خبر سلامت او خوشحال گرديد. نسيبه از پيامبر خواست تا دعا كند خدا او را در بهشت ملازم آن حضرت قرار بدهد. پيامبر در حق او دعا فرمود و گفت: خدايا اينها را در بهشت رفيق من قرار بده.
در برخي از روايات آمده است از جمله كساني كه به شرافت همراهي حضرت مهدي عج الله تعالي فرجه نايل مي‌آيد و اخلاص خويش را دوباره در تاريخ اثبات مي‌كند نسيبه است كه به رجعت به دنيا در زمرة ياران حضرت قرار خواهد گرفت و به مداواي مجروحين مي‌پردازد.
در جريان خندق، هنگامي كه مسلمين در كنار خندق هایي اطراف مدينه در حال دفاع از شهر بودند، در داخل مدينه،‌ زنان و فرزندان مشغول دعا براي آنان و حامي معنوي ايشان بودند، امّا ناگهان تعدادي از زنان متوجه حضور مردي يهودي شدند كه به قصد خيانت و جاسوسي به داخل شهر رخنه كرده بود. صفيّه بنت عبدالمطلب از حسان بن ثابت، مرد شاعر مسلماني كه همراه زنان در شهر مانده بود تقاضا كرد كه دشمن خائن را به قتل برساند ولي حسان جرأت نكرد اين كار را بكند. صفيّه هم بي‌هيچ هراسي او را به قتل رسانيد و این کاراوسبب شد تا يهوديان از آنجا متفرق شوند و دشمن داخلي نتواند كاري از پيش ببرد.
از شجاعت ها و دلیری های زنان در صدر اسلام داستانهای بسیاری وجود دارد که ما در اینجا فقط به ذکر تعدادی از آنها پرداختیم.

ادامه دارد….