عبدالله بن ابی‌منصور انصارى هروى‏ با کنیه ابواسماعیل در میان عموم مردم، به خواجه عبدالله انصاری شهرت دارد. خواجه عبدالله که به «شیخ الاسلام» نیز معروف است؛‌از نوادگان ابو ایوب انصاری ، صحابه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله بود .
خواجه عبدالله انصاری در سال 396 هجری و به قولی 395 هجری در افغانستان امروزی که در آن زمان، بخشی از ایران بود، متولد شد .
این عالِم اسلامی از صوفیان بزرگ زمان خود بود و در عبادات و مناجات، بسیار تلاش می‌کرد .
از آثار او چنین بر می‌آید که در علوم مختلف دینی، متبحّر و صاحب‌نظر بود و برخلاف بسیاری از صوفیان، در حدیث نیز دارای معلومات بسیار و حتی صاحب‌نظر بوده است .
خواجه عبدالله، عالم در ادبیات فارسی، عربی و شعر بود. حتی از ایشان نقل شده است که شش هزار شعر در حافظه داشته است . مذهب وی حنبلی بود و مردم را نیز به این مذهب توصیه می‌کرد وی کتابی هم در سیره احمد بن حنبل به نگارش در آورده است .
خواجه عبدالله ملاحظه هیچ حاکم و پادشاهی را نمی‌کرد و با صراحت و جدّیّت با منکرات آنها،‌ برخورد می‌کرد. این عمل او موجب دشمنی‌های بسیار با او شد که حتی چندین مرتبه، دشمنانش قصد جان او را کردند .
در نهایت خواجه عبدالله انصاری در سال 481 هجری در شهر هرات درگذشت.

از رسائل منثور او که به نثر مسجّع نوشته است مناجات‌نامه، نصایح، زادالعارفین ، کنزالسالکین، قلندرنامه، محبت‌نامه، هفت‌حصار، رسالهٔ دل و جان، رسالهٔ واردات و الهی‌نامه را می‌توان نام برد.