خداوند در قرآن گِله می کند که انسان وقتی خوش است غافل است و مستی می کند ولی وقتی ناراحت است خدا را می خواند. گاهی می گفتند که ما بخاطر پیامبران بدبخت شده ایم. پیدایش تلخی ها برنامه ی قطعی خداست. اگر زنی می خواهد مادر بشود ولی درد زایمان نکشد باید فکر بچه دار شدن را از فراموش کند. ما نمی توانیم بگوییم که آب جوش می خواهیم ولی بخار آنرا نمی خواهیم. حضرت امیر می فرماید: تنور باید داغ باشد. در مثنوی داریم که فردی می خواست روی بدنش عکس شیری را خالکوبی کند. وقتی فرد می خواست سوزن بزند که دمش را خالکوبی کند، او می گفت که دم نمی خواهد. وقتی می خواست پای شیر را خالکوبی کند او می گفت پا نمی خواهد. فرد گفت: خداوند چنین شیری را خلق نکرده است.

ما باید نگاه مان را به تلخی ها عوض کنیم. حضرت زینب فرمود :من چیزی جز زیبایی نمی بینم. در قرآن بیست آیه داریم که می فرماید: ما شما را امتحان می کنیم. اگر خدا ما را امتحان می کند بخاطراین نیست که علم ندارد .خدا می خواهد ما را امتحان کند تا اجر بدهد. به فردی فقط بخاطر اینکه بنا است مزد نمی دهند بلکه از او کار می خواهند. پس بعد از امتحان باید از ما کاری سر بزند که بتوانیم مستحق دریافتی بشویم. ما باید صبر و مقاومت مان را نشان بدهیم. حضرت امیرمی فرماید که خدا می داند ما چکاره هستیم ولی پاداش خدا بر اثر علم خدا نیست بلکه به خاطر عمل ماست.

وقتی در اداره می خواهند به کسی پول اضافه بدهند می گویند:اضافه کاری کن. ابزار امتحان تلخی ها و شیرینی هاست.  داریم :همه ی خیرها و شرها امتحان است. خدا یکبار به ما نعمت می دهد تا ما را امتحان کند و یک بار نعمت را از ما می گیرد تا باز ما را امتحان کند. ما باید مثل کارمندان بانک باشیم که هر روز در یک قسمت بانک هستند یعنی یک  روز پول می دهند و یک روز پول می گیرند، وقتی پول می گیرند خوشحال نمی شوند و وقتی هم پول می می دهند ناراحت نمی شوند. خدا می فرماید: اگر چیزی از دست رفت تاسف نخورید و اگر چیزی به شما دادند خوشحال نشوید. فردی پرسید: بالاخره سرنوشت دست ماست یا دست خدا؟ گفتم :در آموزش رانندگی گاز و ترمز زیر پای شما هست ولی زیرا پای مربی هم هست. پس ما همه کاره نیستیم. ولی هیچ کاره هم نیستیم. داستان جبر و اختیار را می توان با مثال آموزش رانندگی بهتر فهمید.

در قرآن داریم :هرچه خوبی است از خداست.و هر چه بدی است از شماست. آیت الله حائری امام جمعه سابق شیراز می گفت که کره ی زمین دورخودش و خورشید می گردد. وقتی کره ی زمین روشن است از خورشید است و هرجا تاریک است از خودش است.

خدا ما را به تلخی ها امتحان می کند. خدا می فرماید: ما شما را به ترس و گرسنگی امتحان می کنیم. دردهای ما جزئی است. مثلا اگر یک دندان شما درد بگیرد تا صبح نمی خوابید و ناراحت هستید حالا اگر تمام استخوان های شما درد بگیرد چه می شود؟ گاهی اوقات ماشین به نرده ای می خورد و انسان ناراحت می شود و بعد می بیند که بعد از نرده، دره بود و خدا را شکر می کند که به درون دره نرفته است. گاهی نرده جلوی دره را می گیرد.

انسان بی غصه وجود ندارد. انسان های بزرگ غصه های بزرگ دارند. انسان های مرفه، غصه های مرفه دارند. خداوند گوشت بدون استخوان خلق نکرده است. در دعای کمیل داریم :خدایا من طاقت کمترین سختی ها را ندارم.

منبع: سخنراني حجت الاسلام و المسلمين قرائتي در برنامه سمت خدا