پیوند: http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=185623

اهمیت و جایگاه روحانیت به گونه ای بوده که از نوعی قداست ذاتی بهره برده است. به همین دلیل مسائلی با این مسئولیت خطیر در ارتباط است که آن را از دیگران متمایز می کند.

نکته اساسی و مهم و شاید هم بتوان گفت نکته اختلافی این جاست که حدود و قصور زی طلبگی چیست؟ بعضی کارها هستند که شاید من و شما تصور کنیم مخالف زی طلبگی نیست ولی در جامعه کاری خلاف شئونات یک روحانی به حساب بیاید. عکس این مساله نیز گاهی اتفاق می افتد.

تعریف و تشخیص این حدود کار ساده ای نیست. به همین دلیل گروهی با این مساله محتاطانه برخورد کرده و گروه دیگری با تساهل و تسامح، فقط از موارد قطعی که بدون شک با زی طلبگی منافات دارد، اجتناب می کنند.

شأن یا شؤون روحانی (اعم از تحصیل، تحقیق، تألیف، تدریس، افتاء، ارشاد، تبلیغ، امامت جماعت، اجرا و مدیریت و …) هر چه که باشد، روحانی وقتی که در جایگاه مهندسی آموزش، مهندسی پژوهشی، مهندسی تبلیغ و مهندسی اجرا قرار می گیرد باید مواظب باشد که اندیشه اسراف، خوشگذرانی و … را از ذهنش بیرون کند زیرا اگر اندیشه اسراف، خوشگذرانی و مجالس شب نشینی در مغز یک محصل دینی (مثلاً) پیدا شود و کوچکترین تمایلی به این امور نشان بدهد سقوطش حتمی است.

و چون اینان رهبر جامعه هستند ، به تبع آن ، سقوط جامعه هم حتمی خواهد بود امام خمینی روحانیت را از مواردی چون:

1 - بالاتر نرفتن زندگی روحانیت از مردم عادی؛ 2 - زیاد نشدن تشریفات (ماشین و ساختمان)؛ 3 - عدم گرایش به تجملات و زرق و برق دنیا؛ 4 - پرهیز از مصرف گرایی و رفاه زدگی و حرکت در مسیر دنیا توجه می دهد که مبادا اسیر چنین چیزهایی گردند، زیرا ورود به چنین فضایی مساوی خواهد بود با از دست دادن مشروعیت چند صد ساله روحانیت.

با توجه به مباحث فوق، تهدیدات اجتماعی، جامعه امن روحانیت را بصورت زیر دنبال می کنیم.

1 - دنیاطلبی و خروج از زی طلبگی

برای فهم اینکه خروج از زی طلبگی چه میزان تهدیدی برای روحانیت در سطح اجتماعی به حساب می آید، لازم است که ابتدا از موضوعات زیر بحثی به میان آورده شود.

موضوعاتی چون الف) شاخصه های زی طلبگی چیست؛

ب) حدود شأن روحانیت در نگاه امام خمینی چه می باشد؟؛

ج) چرا امام خمینی (رهبر روحانیت انقلابی) روحانیت را به این توجه می دهد.

و چه اندازه خود به این ویژگی عامل بوده است (سیره عملی امام خمینی در تحقق زی طلبگی)

د) قلمرو زی طلبگی در عصر حاضر چیست؟ و بی توجّهی به زی طلبگی چه تبعاتی را بهمراه خواهد داشت؟

الف) شاخصه های زی طلبگی

برای بیان شاخصه های زی طلبگی ابتدا لازم است که معیاری ارائه دهیم چون خیلی از چیزها حرمتی در آن نیست ولی چون روحانی در آن جایگاه هست نباید آن را دارا باشد بنابراین اگر معتقد باشیم که زهد و تقوا یعنی داشتن اهدافی که به خاطر آن، ضوابط و حدومرزها و ترمزهایی برای روحانیت ایجاد می شود که موجب می گردد که از برخی از خطوط تجاوز نکند اگرچه آن چیزها حلیت داشته باشد.

فلذا داشتن مسکن زیبا و وسیع اگرچه حرمتی ندارد ولی اگر جامعه ای مردمانشان نیازمند به یک مسکن چهل یا پنجاه متری باشند داشتن مسکنی هزار متری برای روحانیت می تواند شکنندگی داشته باشد.

بر این اساس می توان شاخصه های زیر را برای زی طلبگی نام برد.

1 - اولین شاخصه این است کهزندگی روحانیت نباید بالاتر از مردم عادی باشد. (هم سطح بودن زندگی روحانیت با زندگی مردم عادی)؛

2 - عدم گرایش به تجملات و زرق و برق دنیا «تجمل گرایی باعث تباهی معنویت، پژمرده شدن نهال دانش، خدمت به ستمکاران و گریز از مبارزه و مقاومت و رو به ضعف نهادن ارزش ها و سستی در بنیان های معنوی خواهد شد؛

3 -پرهیز از اسراف، خوشگذرانی و مجالس شب نشینی، «اگر اندیشه اسراف، عیاشی و مجالس شب نشینی در مغز یک محصل دینی پیدا شود و کوچکترین تمایلی به این امور نشان بدهد سقوطش حتمی است؛

4 - پرهیز از مصرف گرایی و رفاه زدگی، حرکت در مسیر دنیا، امام خمینی در این باره به روحانیت این هشدار را می دهند که «کسانی که سرمنشاء کارهای بزرگ شدند و در میدان فقه و فلسفه و اجتماع پیشتاز بودند، ساده زندگی می کردند و در خانه های کوچک و تهی از امکانات معمولی، کتاب های پرارزش نوشتند .

و شاگردان بنام تربیت کردند، صاحب جواهر و شیخ انصاری زندگی ساده و بی پیرایه داشتند و شیخ عبدالکریم حائری و شیخ ابوالقاسم قمی و شیخ مهدی و میرزا محمدتقی برقعی و میرزا محمد ارباب که آن همه برکت ها به دستشان جاری شد، ساده زندگی می کردند.

باید مواظب باشید که هیچ چیزی به زشتی دنیاگرایی روحانیت نیست و هیچ وسیله ای هم نمی تواند بدتر از دنیاگرایی، روحانیت را آلوده کند.

بنابراین چون دنیاگرایی و رفاه طلبی مانع سازندگی و ابزار منحرف کننده روحانیت خواهد بود. فلذا لازم و بایسته است که مربیان حوزه، معلمان اخلاقی حوزه، باید دائماً مواظب باشند و زنگ خطری را برای طلبه ها به صدا درآورند تا خلوص و زی طلبگی حفظ شود؛ چون خلوص برای خدا و اخلاص در عمل عنصر اصلی سازندگی تحصیلات حوزه و روحانیت است به ویژه در دوران ما، چون روحانیون در مشاغل حساس قرار می گیرند،

و این جایگاه ضمن این که امید و نشاط به زندگی طلبگی می دهد ممکن است که انگیزه های مادی هم ایجاد کند و به آن خلوصی که در گذشتهِ روحانیت بود صدمه وارد کند فلذا امام می گویند:

شما آقایان باید خود را برای حفظ امانت الهی مجهز کنید، امین شوید، دنیا را در نظر خود تنزل دهید، البته نمی توانید مثل حضرت امیر(ع) باشید که می فرمود دنیا در نظر من مثل عطسه بز است، لیکن از حطام دنیا اعراض کنید، نفوس خود را تزکیه کنید، متوجه به حق تعالی شوید، متقی باشید، اگر خدای ناکرده برای این درس می خوانید که فردا به نوایی برسید نه فقیه خواهید شد و نه امین اسلام خواهید بود.